Raty równe vs malejące, czyli jak zaoszczędzić na kredycie

Zaciągając kredyt, często interesuje nas przede wszystkim wysokość raty. By ją jak najbardziej obniżyć, zwykle decydujemy się na raty równe - tymczasem te malejące będą dużo tańsze.

Kwestia wyboru rodzaju rat jest tak naprawdę fundamentalna dla kredytobiorcy, wpływając na to, czy w końcowym rozrachunku bank zarobi mniej czy więcej. Zaczynając od minusów - w przypadku rat równych musimy przygotować się na wysokie odsetki, ale za to w przypadku rat malejących potrzebna będzie wyższa zdolność kredytowa.

Co składa się na ratę?

Na każą ratę (niezależnie od tego, czy mowa o ratach malejących, czy równych) składa się część kapitałowa oraz część odsetkowa. Ta pierwsza to pieniądze, które musimy zwrócić do banku, bo je od niego pożyczyliśmy. Część odsetkowa to właśnie zarobek banku. Im więcej odsetek zapłacimy, tym większy zysk pożyczkodawcy. Nic dziwnego, że banki promują przede wszystkim te raty, które zmuszają kredytobiorców do spłacenia większej ilości odsetek. Łatwo się domyślić, że zależy to m.in. od wybranego typu rat.

Różne typy rat

Raty malejące oznaczają, że co miesiąc nasze obciążenie z tytułu spłacania kredytu będzie spadało. W tym przypadku część kapitałowa rat jest zawsze taka sama, co oznacza, że spłacamy kapitał kredytu w równych częściach. Od zadłużenia naliczana jest część odsetkowa, która systematycznie spada, bo zmniejsza się zadłużenie z każdą kolejną ratą.

Raty równe nie zmieniają się przez cały okres spłaty kredytu, a wyliczane są na podstawie skomplikowanego wzoru, na podstawie którego wysokość części kapitałowej i odsetkowej są dobierane tak, by ich suma zawsze wynosiła tyle samo. W tym wariancie na początku w przeważającej części spłacamy odsetki, które z czasem spadają, a wzrasta udział części kapitałowej, by w każdym miesiącu zachować ten sam poziom raty.

Koszty rat

Skoro wiemy już, z czego składa się rata i jakie są jej rodzaje, warto zastanowić się, jakie koszty przyjdzie nam ponieść w przypadku obu systemów ratalnych. Wiadomo, że klient chce pożyczyć jak najwięcej, płacąc za to jak najmniej. Bank ma tu oczywiście odmienny cel, bo chce jak najwięcej zarobić. Okazuje się, że bank, który pożyczył klientowi pieniądze na 30 lat z ratami równymi, zarobi nawet o 30% więcej niż przy ratach malejących. Skąd taki wynik? Przyjmijmy, że pożyczamy 300 tys. na 30 lat z oprocentowaniem 5% w skali roku (dla ułatwienia wyliczeń przyjmujemy, że oprocentowanie jest stałe). W przypadku rat malejących zapłacimy 225 625 zł odsetek, a przy ratach równych - 279 767,35 zł, czyli o 54 142,35 zł więcej. Różnica dość znaczna, a wynika jedynie z rodzaju rat, w jakich zdecydujemy się spłacać dług wobec banku.