Co składa się na ratę kredytu?

Większość kredytobiorców nigdy nie zastanawiała się nad tym, z czego tak naprawdę składa się rata kredytu. Nie mając tej świadomości, często przepłacają, wybierając najwygodniejszy system spłaty rat - raty równe.

Większość kredytobiorców dla własnej wygody wybiera spłatę kredytu w ramach rat równych. Dzięki temu co miesiąc płacą raty w tej samej wysokości, często nawet nie wiedząc, że w ten sposób przepłacają. Jak to możliwe? Wszystko ze względu niekorzystny (finansowo) dla kredytobiorcy układ elementów raty. Każda rata kredytu składa się z dwóch części, które składają się dopiero na całkowitą wysokość naszego miesięcznego zobowiązania:

• część odsetkowej i
• części kapitałowej.

Ta pierwsza część jest wynagrodzeniem banku za to, że pożyczył nam pieniądze, a część kapitałowa to pieniądze, które pożyczyliśmy. Stosunek obu składowych raty zależy od systemu ratalnego, który wybierzemy. Kredyty możemy bowiem spłacać w ratach malejących bądź równych.

Raty coraz mniejsze

W przypadku rat malejących część kapitałowa w każdej racie jest taka sama. Zmienia się (spada) tylko część odsetkowa, naliczana przez bank proporcjonalnie od kwoty, jaka jeszcze pozostała do spłaty. Jeśli na przykład pożyczymy 600 zł na pół roku, oprocentowane 12% w skali roku, czyli 1% w skali miesiąca, pierwsza rata wyniesie 106 zł, z czego cześć kapitałowa to 100 zł, a odsetkowa – 6 zł. Po zapłaceniu pierwszej raty zadłużenie nasze spada do 500 zł (bo 100 zł kapitału oddaliśmy), czyli odsetki zapłacimy od tych 500 zł, co da nam ratę 105 zł i tak co miesiąc rata będzie się zmniejszała, a ostatnia wyniesie 101 zł.

Kapitał rośnie, odsetki spadają

Nasz przykład nieco inaczej będzie wyglądał po wybraniu rat równych. W tym przypadku w poszczególnych ratach różny jest poziom zarówno części odsetkowej, jak i kapitałowej. Jeśli pożyczymy wspomniane 600 zł na takich samych warunkach, jakie były wymienione powyżej, każda rata będzie wynosiła 103,53 zł. Na początku część kapitałowa będzie niższa, by rosnąć w trakcie spłacania kredytu, a część odsetkowa odwrotnie – będzie spadała, im bliżej końca spłaty.

Która rata generuje mniej odsetek?

Różnicę pomiędzy ratą równą a malejącą najwyraźniej widać w przypadku kredytów hipotecznych. Przyjmijmy, że pożyczamy 300 tys. zł na 30 lat z oprocentowaniem 5% w skali roku (dla przykładu przyjmujemy oprocentowanie stałe). Okazuje się, że w przypadku rat równych zapłacimy 279 767,35 zł odsetek, a przy ratach malejących – 225 625 zł, czyli o 54 142,35 zł mniej. Banki więcej zarabiają na ratach równych i dlatego częściej je oferują. Na to również należy zawracać uwagę, zaciągając zobowiązanie w instytucji finansowej.