Wspólny dom na działce jednego z małżonków - jak rozliczyć podatek?

W przypadku sprzedaży nieruchomości w ciągu 5 lat od jej kupna podatnik jest zobowiązany do zapłaty podatku. Tej daniny można jednak uniknąć, wydając zarobione na sprzedaży pieniądze na własne cele mieszkaniowe, np. zakup, budowę lub remont nieruchomości. Uwaga jednak na pułapkę, w którą możemy wpaść, rozliczając podatek po budowie domu na działce należącej w całości do naszego małżonka.

Przychody uzyskane ze sprzedaży domu są zwolnione z opodatkowania w przypadku, gdy od chwili nabycia nieruchomości do momentu jej sprzedaży minęło minimum 5 lat kalendarzowych. Podatnicy, którzy zbyli budynek przed upływem tego terminu mogą jednak liczyć na zwolnienie z podatku, jeśli uzyskane ze sprzedaży pieniądze przeznaczą na realizację własnych potrzeb mieszkaniowych.

Prawo własności do nieruchomości

Osoby, które chcą skorzystać ze zwolnienia z podatku, muszą mieć prawo własności lub współwłasności nieruchomości, która powstała za środki uzyskane ze sprzedaży innego budynku. W przypadku, gdy zainwestujemy pieniądze w mieszkanie lub dom należący wyłącznie do współmałżonka, rodziców lub teściów, wtedy będziemy musieli zapłacić podatek po sprzedaży naszego mieszkania lub domu.

Właścicielowi działki przysługują zwolnienia podatkowe

W przypadku, gdy małżonkowie sprzedają własną nieruchomość, a następnie przeznaczają uzyskane środki na budowę nowego domu na wspólnej działce budowlanej, wtedy nie muszą płacić podatku. Jeśli jednak budują dom na działce należącej tylko do jednego z współmałżonków, wtedy osoba, która nie jest właścicielem działki, musi zapłacić podatek od sprzedaży nieruchomości, którą zbyła przed upływem terminu 5 lat od zakupu/wybudowania.

Według interpretacji izby skarbowej podatnik, inwestując w budowę domu na działce należącej wyłącznie do małżonka, ponosi nakłady na budynek, który nie jest jego własnością. Według prawa dom należy tylko do tego, kto jest właścicielem gruntu. Warunkiem skorzystania z ulgi mieszkaniowej jest przeznaczenie pieniędzy ze sprzedaży na własne cele mieszkaniowe.

Co mówią zapisy prawne?

W art. 21 ust. 26 Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych znajdziemy zapis stanowiący, że:

przez własny budynek, lokal lub pomieszczenie rozumie się budynek, lokal lub pomieszczenie stanowiące własność lub współwłasność podatnika lub do którego podatnikowi przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udział w takich prawach.

W związku z powyższym bez prawa własności lub współwłasności gruntu podatnik poniósł tylko wydatki na zakup materiałów budowlanych, a nie na budowę domu, a to nie uprawnia go do skorzystania z ulgi podatkowej.